Κοινοτικά προγράμματα και παρεμβάσεις μουσικής ή/και χορού για ανήλικους πρόσφυγες: Μια βιβλιογραφική ανασκόπηση

Συγγραφείς

  • Ναυσικά Θεοδωρίδου Ανεξάρτητη επιστήμονας, Ελλάδα
  • Ολυμπία Αγαλιανού Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα https://orcid.org/0000-0002-5156-5103
  • Λελούδα (Λήδα) Στάμου Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Ελλάδα https://orcid.org/0009-0003-6615-896X

DOI:

https://doi.org/10.56883/aijmt.2025.608

Λέξεις-κλειδιά:

κοινοτική μουσική, κοινοτικός χορός, κοινοτικά προγράμματα, κοινοτικές παρεμβάσεις, ανήλικοι πρόσφυγες

Περίληψη

Η αναγνώριση του ρόλου των τεχνών στην προσπάθεια ενίσχυσης της κοινωνικής ευημερίας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη πρακτικών, οι οποίες απευθύνονται κυρίως σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες. Σήμερα, οι κοινοτικές τέχνες αποτελούν ένα διακριτό πεδίο καλλιτεχνικής πράξης και επιστημονικής έρευνας, το οποίο έχει ως στόχο τη διαχείριση κοινωνικών προβλημάτων και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Το προσφυγικό ζήτημα είναι διαχρονικό και ιδιαίτερα επίκαιρο τα τελευταία χρόνια. Τα παιδιά πρόσφυγες στην πορεία του επιπολιτισμού τους αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες, όπως πρόσβαση σε δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, αποσταθεροποίηση, συναισθηματικές προκλήσεις, ζητήματα ταυτότητας, κοινωνικές διακρίσεις και περιθωριοποίηση. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η μελέτη πρακτικών μουσικής και χορού, οι οποίες αξιοποιούνται σε προγράμματα για ανήλικους πρόσφυγες, ως προς το περιεχόμενο και την αποτελεσματικότητά τους. Για την επίτευξη του σκοπού διεξήχθη περιγραφική ανασκόπηση ερευνών με αντικείμενο κοινοτικά προγράμματα μουσικής ή/και χορού που απευθύνονται σε αυτό τον πληθυσμό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η ποικιλία του περιεχομένου είναι μεγάλη με εστίαση στη μουσική, ενώ ο χορός φαίνεται να χρησιμοποιείται κυρίως ως συμπληρωματική δραστηριότητα στα κοινοτικά μουσικά προγράμματα. Είναι σημαντικό ότι, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο των προγραμμάτων, η μουσική και ο χορός αναδεικνύονται ως πολύτιμα εργαλεία για την προσωπική ανάπτυξη και την επικοινωνία και ταυτόχρονα μπορούν να συμβάλουν στην κοινωνική συνοχή και την ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου.

Βιογραφικά Συγγραφέων

  • Ναυσικά Θεοδωρίδου, Ανεξάρτητη επιστήμονας, Ελλάδα

    H Ναυσικά Θεοδωρίδου είναι απόφοιτη του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάτοχος του μεταπτυχιακού διπλώματος Μουσική και Κοινωνία με κατεύθυνση Μουσική Εκπαίδευση και Κοινοτική Μουσική του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Απόφοιτη του Μουσικού Σχολείου Θεσσαλονίκης, με ελεύθερη σπουδή στο χορό, το αυτοσχεδιαστικό θέατρο και πέντε κύκλους ετήσιων μουσικοπαιδαγωγικών σεμιναρίων του Κρουστόφωνου (2010-2015). Έχει εργαστεί σε νηπιαγωγεία (2015-2024), δανειζόμενη στοιχεία από την κριτική παιδαγωγική και τη μουσικοπαιδαγωγική προσέγγιση Orff. Συνεργάτης του Κρουστόφωνου ως εκπαιδευτικός σε εργαστήρια μουσικής για παιδιά και εμψυχώτρια σε μουσικοθεατρικές παραστάσεις (2015-2020) και της Yuppie Camp ως εκπαιδευτικός σε εργαστήρια χορού για παιδιά (2005-2010). [nays-th@hotmail.com]

  • Ολυμπία Αγαλιανού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα

    Η Ολυμπία Αγαλιανού είναι κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος του Τμήματος Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (Ε.Κ.Π.Α), πτυχιούχος του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α), απόφοιτος διετούς μεταπτυχιακής επιμόρφωσης στη μουσικοκινητική αγωγή Orff (Σχολή Μωραΐτη), τριετής εκπαίδευση στη χοροθεραπεύτρια, τετραετής εκπαίδευση στη συστημική συμβουλευτική, σπουδή στο χορό, τη μουσική και το θέατρο. Υπηρέτησε στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (1998-2017). Συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου (2014-2016) και της Σχολής Μωραΐτη (2007-2016). Υπηρετεί ως μέλος Ειδικού Ερευνητικού Προσωπικού στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Ε.Κ.Π.Α. και διδάσκει σε μεταπτυχιακά προγράμματα του Ε.Κ.Π.Α, του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου. [oagalianou@ecd.uoa.gr]

  • Λελούδα (Λήδα) Στάμου, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Ελλάδα

    Η Λελούδα (Λήδα) Στάμου είναι καθηγήτρια μουσικής παιδαγωγικής στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ιδρύτρια και διευθύντρια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μουσική και Κοινωνία», καθώς και επιστημονικά υπεύθυνη του Baby Artist. Έχει πιστοποιηθεί στη διδασκαλία με τη μέθοδο Suzuki, τη μέθοδο Orff, και τη Θεωρία Μουσικής Μάθησης. Έχει διδάξει στο University of Nevada, Las Vegas των Η.Π.Α. Είναι επιστημονικά υπεύθυνη του έργου «Μουσική και πολιτισμός στην υπηρεσία της υγείας, της ευζωίας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης». Έχει δημοσιεύσει σημαντικό αριθμό άρθρων και κεφαλαίων σε βιβλία. Επί σειρά ετών διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση. [lstamou@uom.edu.gr]

Λήψεις

Δημοσιευμένα

2025-05-16

Τεύχος

Ενότητα

Articles