Ενταξιακή μουσική εκπαίδευση: Οι δυνατότητες της προσέγγισης Dalcroze για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Περίληψη

Σ’ αυτό το άρθρο συζητούμε τις δυνατότητες της μουσικής παιδαγωγικής για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που εμπνέεται από τη μέθοδο Dalcroze, με βάση τα προκαταρκτικά πορίσματα μιας εν εξελίξει διδακτορικής έρευνας (εθνογραφική μελέτη) και τις εμπειρίες της πρώτης συγγραφέα από τη δεκαετή διδασκαλία μουσικής σ’ ένα ειδικό σχολείο. Σ’ αυτό το πλαίσιο, μια ολιστική προσέγγιση βασισμένη στις εκπαιδευτικές ιδέες του Jaques-Dalcroze προσέφερε πολύτιμες και ουσιαστικές εμπειρίες μάθησης, και αποτέλεσε ένα εργαλείο για τη βαθύτερη κατανόηση της μουσικής, του εαυτού και των άλλων. Το σχέδιο της έρευνας, κατά τη διάρκεια ενός σχολικού έτους, περιελάμβανε την παρέμβαση με μουσική και κίνηση σε μια ομάδα Φιλανδών μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που φοιτούσαν στην όγδοη και στην ένατη τάξη. Η εργασία αυτή βασίζεται στον αναστοχασμό της πρώτης συγγραφέα τόσο απέναντι στην παρέμβαση (σημειώσεις πεδίου και ημερολόγιο έρευνας) όσο και απέναντι στα δεδομένα των συνεντεύξεων με δασκάλους. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι η προσέγγιση Dalcroze προωθεί ίσες ευκαιρίες ώστε οι μαθητές με ειδικές ανάγκες να καταφέρουν να βιώσουν τη μουσική και να αναπτύξουν και να επιδείξουν τις ικανότητές τους, τη μουσική τους γνώση και ενέργεια. Στις δραστηριότητες της μουσικήςκίνησης, η χαρά της συνεργασίας με τους συμμαθητές και τον δάσκαλο/τη δασκάλα από τη μία πλευρά, και η απόλαυση των σωματικών εμπειριών του κάθε μαθητή από την άλλη είναι συνυφασμένες με τις διαδικασίες της ενσωματωμένης μουσικής αλληλεπίδρασης. Αυτή η αλληλεπίδραση, με στόχο κατά κύριο λόγο τη μάθηση μέσα στη μουσική και μέσω της μουσικής, προκαλεί συναισθήματα και προσφέρει στους μαθητές ευκαιρίες για να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους και να κατανοήσουν τις καταστάσεις της μάθησης και της ζωή γενικά.